‘Het zit hier in de muren’

In onze dagelijkse praktijk komen we regelmatig op plekken waar de werksfeer niet is zoals deze moet zijn. Vaak horen we in dit soort situaties de opmerking: “het zit hier in de muren.” Desondanks hebben we het nog nooit in de muren aangetroffen. Maar dat is vast geen verrassing.

Waar het niet stroomt tussen mensen wordt er vaak gezocht naar één of meerdere schuldigen. Maar daar zou het juist niet over moeten gaan. En dat is dan ook precies waar wij ons niet op richten in onze cultuur- en conflictanalyses. In deze grondige onderzoeken spreken we alle betrokkenen over grofweg twee onderwerpen: de bovenstroom en de onderstroom. De bovenstroom gaat over alle feitelijke inhoud en de concrete zaken die het bestaan en de organisatie van het team, de afdeling of organisatie beschrijven. Denk bijvoorbeeld aan het gezamenlijke doel, de afspraken die zijn gemaakt om dit doel te bereiken, wie wat doet en de manier waarop wordt samengewerkt. De onderstroom gaat over de energie die naar zaken gaat die minder goed waarneembaar zijn. Zoals de interactie- en gedachtenpatronen, de emoties en de gebeurtenissen in de geschiedenis.

Vaak zie je dat er bij onduidelijkheid in de bovenstroom ‘gedoe’ ontstaat in de onderstroom. Als dat gedoe blijft voortduren, of ook te maken lijkt te hebben met hele andere organisatieproblemen, dan lijkt het soms ‘in de muren’ te zitten.

Het gaat in elk geval nooit over de schuldvraag. Waar wrijving is tussen mensen is dat vaak een gevolg van de interactie tussen mensen en een reactie op de organisatie. Een analyse laat goed zien hoe het is gesteld met de boven- en de onderstroom, in welk fase van samenwerking een groep zich bevindt en hoe je hier constructief over in gesprek kan met elkaar zodat de muren weer gewoon muren kunnen zijn.